Najvažniji kanal za kategoriju instant kafe u Srbiji je kanal hiper i super marketa (preko 300m²).
RetailZoom istraživanje:
Trendovi
Veličina globalnog tržišta kafe procenjena je na 127 milijardi dolara u 2022. godini i očekuje se da će doći do kontinualne godišnje stope rasta (CAGR) od 4,72% od 2023. do 2030. Predviđa se da će tržište kafe biti svedok značajnog rasta zbog sve veće potražnje za organskim i održivo kultivisanim kafama od celog zrna. Ovo je prvenstveno zbog njihovih visokih antioksidativnih svojstava i zdravstvenih prednosti. Štaviše, ovo tržište takođe dobija na popularnosti zbog svog bogatog ukusa i mirisa. Nekoliko kompanija za kafu naporno radi na razvoju svojih proizvoda i promociji istih kao zdravih napitaka.
Tržište kafe pokreće više faktora, a neki su sve veća potražnja za sertifikovanim proizvodima od kafe, prihvatanje aprata za pripremu kafe kod kuće od strane potrošača i stalne inovacije koje vode najveći igrači na tržištu kafe.
SAD i Evropa
Regionalno gledano, očekuje se da će Severna Amerika dominirati na globalnom tržištu kafe tokom posmatranog perioda zbog velike potrošnje kafe u regionu. Kafa je među najkonzumiranijim pićima širom te zemlje. Na primer, prema istraživanju koje je sprovela Nacionalna asocijacija za kafu, više od 70% potrošača preferira recepte za kafu kod kuće. Porast kulture kafea, povećanje raspoloživog prihoda, demografija zaposlenih i prodavnice hrane su neki od glavnih faktora koji pokreću rast regionalnog tržišta kafe.
U Evropi se tržište kafe brzo širi. Posebno, Nemačka, Italija i Belgija nude veoma zanimljive mogućnosti za izvoznike zelene kafe. Ove zemlje imaju potencijal za uvoz velike količine kafe direktno iz zemalja proizvođača i predstavljaju rastuće tržište za specijalne kafe. Evropski potrošači su sve svesniji porekla svoje hrane i pića, pa žele da znaju da kupuju fer trgovinsku ili organsku kafu. Osim toga, spremni su da plate više za visokokvalitetne i specijalne kafe, zbog čega mogućnosti u ovom segmentu brzo rastu.
Izazovi
Rastući trendovi na tržištu kafe su: organske i sertifikovane varijante kafe, zatim trend kafe kao funkcionalnog napitka (npr. hladne kafe sa napitkom/mlekom od badema, biljnim proteinima, bademovim puterom i mešavinom voća od banane/urme).
Ograničenja na globalnom tržištu kafe, pored rastuće inflacije i ograničenih budžeta, mogu biti klimatske promene, kao i pojava štetočina koje utiču na razvoj sirovog zrna kafe na plantažama. Sa druge strane, rastuća popularnost čaja kao zdravijeg alternativnog pića može uticati negativno na razvoj tržišta kafe.
Tržište Srbije
Podaci kompanije Retail Zoom se odnose na količinsko i vrednosno učešće instant kafe, mikseva i kapsula na maloprodajnom tržištu Srbije u periodu od novembra 2022. do oktobra 2023, u odnosu na isti period godinu dana ranije. Ove tri kategorije čine 21% prodatih količina i 27% prodate vrednosti od ukupnog prometa kafe na tržištu Srbije, jer je i dalje dominantna mlevena kafa sa segmentom tradicionalne kafe.
Kategorija instant kafe je zabeležila pad od 8% u prodatim količinama, dok je zabeležen rast od 8% vrednosne prodaje. Rast cena u posmatranom periodu za instant kafu iznosi 18% po jedinici prodaje (kg). Miksevi su imali pad volumena od 6%, dok je vrednosna prodaja porasla za 10%, zbog rasta cena od 17% po jedinici prodaje (kg).
Po regionima
U posmatranom periodu, najviše instant kafe je prodato u regionu Beograd – 36% količinski i 37% vrednosno. U regionu Sever je prodato 27% količina, što je 29% vrednosne prodaje. Region Istok generiše 28% prodajne količine i 25% prodajne vrednosti. Ostatak prodaje dolazi iz regiona Zapad.
Miksevi se najviše prodaju u regionu Istok, sa 38% prodatih količina i 35% vrednosti. Region Sever generiše 26% prodatih količina i 28% vrednosne prodaje, dok se u Beogradu proda 21% količina i 22% vrednosti. Ostatak dolazi iz regiona Zapad.
Po kanalima prodaje
Kanal hipermarketa i supermarketa je najdominantniji kanal za kategoriju instant kafe, sa 49% prodatih količina i 48% vrednosne prodaje, zatim sledi kanal srednjih i velikih radnji sa 32% prodatih količina i 33% prodajne vrednosti, dok male radnje imaju 18% važnosti za količinsku prodaju, odnosno 17% za vrednosnu prodaju. Kiosci i radnje na benzinskim stanicama su minorni za ovu kategoriju, sa 1% važnosti količinske i 2% vrednosne prodaje.
Za mikseve i dalje je dominantni kanal prodaje velikih i srednjih radnji, sa po 39% prodatih količina i prodate vrednosti. Kanal malih radnji količinski učestvuje sa 31% i 30% vrednosno posmatrano, dok je u hiper/super kanalu prodaja ujednačena sa po 25% količinski i vrednosno. Kanali kiosaka i radnji na benzinskim stanicama učestvuju sa 5% prodatih količina i 6% prodate vrednosti.
Prema vrsti
Prema vrsti instant kafe najviše se prodaju granule sa 85% količina i 84% prodate vrednosti, zatim instant kafa u formi kreme sa 15% količina odnosno 16% prodate vrednosti. Kod mikseva, najdominantnije su varijante 2u1 i 3u1, sa preko 90% prodatih količina, odnosno vrednosti.
Vodeći igrači
Vodećih pet proizvođača u kategoriji instant kafe, mikseva i kapsula u periodu od novembra 2022. do oktobra 2023. godine (poređanih po abecednom redu), količinski posmatrano su: Grand Prom, Jacobs Douwe Egberts, Nestlé, Strauss Adriatic i kumulativno proizvođači privatnih robnih marki. Vrednosno posmatrano, isti navedeni proizvođači čine pet prvorangiranih proizvođača u ovom segmentu kafe.