(tekst objavljen u Progressive magazinu br.38, jul 2007.)
Otkako postoji staklo, koriste se i razna sredstva za njegovo čišćenje. Staklo, u svojim različitim vrstama i oblicima, materijal je koji je u velikoj meri prisutan, odnosno nezaobilazan u savremenom domaćinstvu. Svako ko se bavi kućnim poslovima zna da staklene površine u domu i u svim drugim prostorima, bilo da je reč o prozorima, ogledalima ili delovima nameštaja i pokućstva, zahtevaju posebna sredstva za održavanje čistoće. Čovek je počeo da koristi staklo još u dalekoj istoriji – Feničani su ga proizvodili 3.000 godina pre nove ere, a i pre toga su korišćeni tipovi prirodnog stakla poput obsidijana. U toj davnoj prošlosti su i bili počeci spravljanja sredstava za čišćenje stakla, efikasnijih i praktičnijih od čiste vode, koje su preteča obilju sofisticiranih hemijskih proizvoda koji su danas na tržištu. Ne postoje istorijski zapisi, ali je lako je pretpostaviti da su najranija sredstva za čišćenje stakla sadržavala alkohol ili vinsko sirće, pošto su to rastvarači koji su prvi postali poznati i dostupni čoveku.
Razvoj savremenih sredstava
Kada se govori o razvoju savremenih sredstava za čišćenje stakla, od velikog značaja je period Drugog svetskog rata. Američki vojni piloti imali su velikih problema s čišćenjem stakla u svojim avionima. Smišljena je formula tečnosti za održavanje posebno zahtevnih površina, koja ne ostavlja neželjene brazde i prugice. Posle rata, preduzetnih A. J. Funk iz Ilinoisa došao je u posed formule tog specijalnog sredstva, pa je počeo da ga proizvodi u jednoj laboratoriji u okviru njegove kompanije koja se bavila proizvodnjom papira. U početku, smeša purpurne boje spravljana je ručno, pakovana u bočice u malim serijama, pod nazivom ‘Sparkle’. Proizvod je distribuiran kroz lanac papirnica koje je Funk posedovao u delu Ilinoisa i ubrzo je potražnja za njim počela da raste. To je predstavljalo početak ekspanzije potrošnje i proizvodnje modernih namenskih sredstava za čišćenje stakla. Tako, ubrzana ekspanzija specijalizovanih proizvoda za čišćenje stakla počinje tek posle Drugog svetskog rata.
Priručna sredstva za čišćenje stakla
Posebno tokom prethodnih decenija, ali i u današnje vreme, potrošači koriste različita priručna sredstava za čišćenje stakla. Tretiranje staklenih površina sredstvima koja nisu specifično formulisana za tu namenu (deterdžentima za sudove ili veš, raznim proizvodima iz domena kućne hemije) nepreporučljivo je upravo zbog toga što to podrazumeva veći utrošak vremena i truda, a daje nezadovoljavajuće rezultate. Jednostavno, na staklu se i nakon pranja uočavaju mrlje i tragovi čišćenja. Upotrebom pojedinih sredstava, naročito onih s abrazivnim dejstvom, staklo se čak može i oštetiti, a važno je imati na umu da su druge vrste materijala, koji obično uokviruju ili se graniče sa staklenim porvšinama, znatno osetljivije, te time i podložnije oštećenju.
Savremena industrijska sredstva
Efikasnost proizvoda za čišćenje stakla ogleda se u njegovoj snazi uklanjanjanja nečistoća, ali i u sposobnosti da ne ostavlja tragove nakon nakon čišćenja. Savremena sredstva za čišćenje stakla sadrže raznovrsne sastojke, ali postoje i određeni obavezni elementi svake dobre recepture, kao naprimer rastvarač, aktivna materija za uklanjanje nečistoće, alkohol, boja i drugi specijalni dodaci. Etanol (alkohol) je veoma bitana komponenta, pošto omogućava veoma dobre rezultate pri čišćenju stakla. Moderni proizvodi, mogu sadržati i sintetički deterdžent (površinski aktivne materije), čija je osnovna funkcija postizanje vrhunskih rezultata u čišćenju, otklanjanje masnoća sa stakla itd. Jedno od nasavremenijih dostignuća u ovoj oblasi je tzv. NanoProtect tehnologija, koja omogućava da majušne nano-čestice, koje popunjavajući sitne pukotine na staklu, otežavaju da nečistoća prijanja za staklo, odnosno da staklo duže ostane čisto.
Sredstva za čišćenje stakla u Srbiji
Tržište proizvoda za čišćenje stakla u Srbiji je u stalnom razvoju, dok je upotreba priručnih (kućnih) sredstava za čišćenje stakla u opadanju iz godine u godinu. Potrošači se danas sve više okreću specijalizovanim sredstvima za čišćenje stakla, koja koriste ne samo za čišćenje prozora, već i svih staklenih površina, pa čak i drvenih površina u domaćinstvu. Najpoznatiji proizvođači i brendovi sredstava za čišćenje stakla su Henkel-Merima (Mer Glass), Beohemija (Pompa, Duel), Colgate-Palmolive (Ajax), J. Wax (Mr. Musculo), itd.
Služba za marketing,
Henkel-Merima d.o.o.